Kontrwywiad: szpiegostwo Rosji i Chin przybiera na sile
7 lipca 2023
Służba Ochrony Sił Zbrojnych (MAD), czyli niemiecki kontrwywiad wojskowy, ostrzega przed wzmożonym szpiegowaniem Bundeswehry przez Rosję i Chiny. Służby wywiadowcze tych państw zostały uznane za „najbardziej aktywnych graczy w szpiegostwie”, jak stwierdza MAD w swoim rocznym raporcie.
Bundeswehra na celowniku
„Od początku sprzecznej z prawem międzynarodowym rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie w lutym 2022 roku, Niemcy zajęły wobec niej jasne stanowisko, dostarczając Ukrainie broń, amunicję i sprzęt, a także szkoląc członków ukraińskich sił zbrojnych w Niemczech. Są wskutek tego jeszcze intensywniej szpiegowane przez rosyjskie tajne służby” – głosi raport MAD, do którego dotarła Niemiecka Agencja Prasowa (DPA).
„O ile w ostatnich latach walka z ekstremistycznymi dążeniami, ich wykrywanie i zapobieganie im określała działalność przede wszystkim służb wywiadowczych, teraz rosyjska ofensywa i związane z nią konsekwencje wyraźnie wysunęły na pierwszy plan aktywności kontrwywiadu i cyberobrony” – stwierdza szefowa MAD Martina Rosenberg w raporcie, który obejmuje również lata 2021 i 2022. Zainteresowanie zagranicznych służb działaniami, zamiarami i środkami Bundeswehry „znacznie wzrosło”.
„Rosja dąży do utworzenia silnego państwa i uzyskania przewagi informacyjnej nad Zachodem i NATO” – twierdzi Martina Rosenberg. „Duża liczba ulokowanych tutaj agentów i współpracowników rosyjskich służb wywiadowczych potwierdziła wyróżniającą się pozycję i znaczenie Niemiec” – zaznaczono w raporcie MAD.
Uznanie przez niemiecki rząd w ubiegłym roku 40 rosyjskich dyplomatów za osoby niepożądane początkowo stanowiło szczególne wyzwanie dla rosyjskich służb: „Wcześniej dobrze funkcjonująca i dobrze przygotowana aktywność wywiadowcza, realizowana za pośrednictwem rosyjskich dyplomatów akredytowanych w Niemczech, została osłabiona przez wydalenie części z nich, ale rosyjskie służby wywiadowcze prawie na pewno spróbują zrekompensować to trwałe osłabienie innymi metodami pozyskiwania informacji”.
Silna dezinformacja
Zamiar i zdolność do rozpoznania i, w razie potrzeby, sabotowania infrastruktury krytycznej państw NATO były – według autorów raportu – poważnym zagrożeniem. Ponadto w latach 2021 i 2022 można było zauważyć „hybrydowe środki wywierania wpływu na opinię publiczną”, jak napisano dalej w raporcie MAD. Poza tym, celem rosyjskich oddziaływań jest nie tylko opinia publiczna w Niemczech, ale także ludność w tych krajach, w których Bundeswehra jest aktywna, na przykład w krajach bałtyckich.
MAD wspomina również o kampaniach dezinformacyjnych i operacjach wywierania wpływu prowadzonych przez obcy wywiad przeciwko niemieckim kontyngentom wojskowym rozmieszczonym na wschodniej flance NATO.
„Od początku rosyjskiej wojny napastniczej 24 lutego 2022 roku, która jest sprzeczna z prawem międzynarodowym, wzrosła liczba celowo rozpowszechnianej dezinformacji” – stwierdza raport niemieckiego kontrwywiadu wojskowego. Celem tego było „trwałe zaszkodzenie i negatywny wpływ na zaufanie ludności do kontyngentów NATO”.
Mocarstwowe ambicje Chin
Chiny chcą zapewnić sobie pozycje światowego supermocarstwa do 2049 roku i realizują strategiczne plany takie, jak „Made in China 2025” oraz „Inicjatywa Nowego Jedwabnego Szlaku”. Aby osiągnąć ten cel, uciekają się do cyberszpiegostwa, działań hybrydowych, a także klasycznych operacji wywiadowczych, ostrzega MAD.
Dla chińskich służb wywiadowczych szczególne znaczenie mają wspólne projekty z Bundeswehrą: pomoc w szkoleniach wojskowych, wspólne projekty ćwiczeń i wizyty delegacji.
„W ramach tej pomocy szkoleniowej, która czasami trwa kilka miesięcy, chińscy uczestnicy intensywnie wykorzystują dostęp do biur i personelu Bundeswehry w celu zbierania informacji” – ostrzegają eksperci ds. obrony.
Zadania MAD
Zadaniem MAD jest ochrona niemieckich sił zbrojnych przed szpiegostwem, zwalczanie ekstremistów w Bundeswehrze oraz kontrolowanie lojalności jej żołnierzy i pracowników cywilnych. Liczba przypadków podejrzeń o ekstremizm została już opublikowana przez Ministerstwo Obrony. Odnotowano wyraźny spadek, przy czym prawicowy ekstremizm nadal stanowi największy odsetek takich przypadków.
W latach 2021 i 2022 niemieckie Ministerstwo Obrony uznało siedem osób z sektora wojskowego za prawicowych ekstremistów („kategoria czerwona”). Ponadto w przypadku 24 podejrzanych w ubiegłym roku (w 2021 roku było ich 22) stwierdzono fakty, które dały podstawy do podejrzeń wobec tych osób o ich brak lojalności wobec konstytucji („kategoria żółta”).
Niemiecki kontrwywiad wojskowy otrzymał dodatkowy personel do wykonywania swoich zadań. Według raportu, od 1 stycznia tego rok MAD ma 1917 etatów służbowych. W roku 2022 było ich 1824, a w 2021 roku 1632. Wcześniejsze połączenie zadań kontrwywiadu i zwalczania ekstremizmu w jeden departament okazało się nieskuteczne, jak stwierdzono w raporcie. Logiczną konsekwencją było ich ponowne rozdzielenie na dwa niezależne departamenty.
MAD podkreśla, że teraz, w obliczu rosyjskiej napaści na Ukrainę, „wzmocnienie kontrwywiadu i zwalczanie szpiegostwa i możliwego sabotażu jest pilniejsze niż kiedykolwiek przedtem”.
(DPA/jak)