Yüzyılın en büyük depremleri…

Merkez üssü Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri olan 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki iki deprem, şiddeti ve yol açtığı yıkım açısından içinde bulunduğumuz yüzyılın en büyük depremlerinden biri olarak kabul ediliyor. İşte 20'nci yüzyıldan itibaren büyüklüğü ve yol açtığı yıkım açısından dünyanın tanık olduğu en büyük depremler…

1920 Çin depremi: Çin'deki Gansu depreminde 200 bini aşkın kişi yaşamını yitirdi. 7,8 büyüklüğündeki deprem Çin'in orta kesimlerinde neredeyse tüm binaların yıkılmasına, bir köyün toprak altında kalmasına ve bazı nehirlerin yönünün değişmesine yol açtı.

1960 Büyük Şili depremi: Dünya tarihinde bilinen en büyük deprem Şili'nin güney kıyılarında meydana geldi. 9,5 büyüklüğündeki depremde iki kıta levhası 30 metreden fazla hareketle birbirine yaklaştı. On dakika içinde kentler yerle bir olurken ölü sayısı 6 binde kaldı. Depremin ardından meydana gelen tsunami Japonya'da 130, Hawai'de 61 kişinin ölümüne yol açtı.

1964 ABD depremi: Büyük Şili depreminden dört yıl sonra ABD'de meydana gelen 9,2 büyüklüğündeki deprem, tarihe bilinen en büyük ikinci deprem olarak geçti. "Büyük Alaska Depremi" olarak anılan deprem Paskalya tatiline denk geldiği, okullar ve iş yerlerinin büyük bölümü kapalı olduğu için can kaybı 139 ile sınırlı kaldı. Ölümlerin büyük bölümüne deprem sonrası tsunaminin yol açtığı dalgalar neden oldu.

1976 Çin depremi: Çin'in Tangshan kentinde meydana gelen 7,1 büyüklüğündeki deprem, 140 kilometre uzaklıktaki başkent Pekin'den de hissedildi. Depremde resmi verilere göre 242 bin kişi öldü, beş milyondan fazla bina oturulamaz hale geldi. Gerçek ölü sayısının ise 650 bini bulduğu tahmin ediliyor.

2001 Hindistan depremi: Hindistan'ın batısındaki Gujarat eyaletinde meydana gelen 7,7 büyüklüğündeki depremde 20 bini aşkın kişi hayatını kaybetti, 160 bin kişi yaralandı. Bhuj kenti yerle bir oldu.

2003 İran depremi: İran'ın Bem kentinde meydana gelen 6,6 büyüklüğündeki depremde 31 bini aşkın kişi, kent nüfusunun yaklaşık dörtte biri yaşamını yitirdi. Kentin eski şehir merkezi tamamen harap oldu.

2004 Sumatra depremi: Endonezya'ya bağlı Sumatra adasının kuzeybatı kıyısında meydana gelen 9,1 büyüklüğündeki deprem dev tsunami dalgalarına yol açtı. Yüksekliği 30 metreyi bulan dalgalar Hint Okyanusuna kıyısı bulunan 14 ülkede toplam 240 bini aşkın insanın ölümüne yol açtı. Sadece Endonezya'da 170 bin kişi yaşamını yitirdi.

2005 Keşmir depremi: Keşmir'in Pakistan'a bağlı bölümünde meydana gelen 7,6 büyüklüğündeki depremde resmi verilere göre 73 binden fazla insan yaşamını yitirdi, 3,5 milyon kişi evsiz kaldı. 

2006 Endonezya depremi: Endonezya'nın Java adasında meydana gelen 6,3 büyüklüğündeki depremde 6 bin kişi yaşamını yitirdi, 38 bin kişi yaralandı. Deprem nedeniyle 420 bini aşkın kişi evsiz kaldı.

2008 Çin depremi: Çin'in Siçuan eyaletinde meydana gelen 7,9 büyüklüğündeki deprem 87 binden fazla kişinin ölümüne, 4 milyon 450 bin kişinin yaralanmasına yol açtı. Kötü inşaat kalitesi nedeniyle pek çok okul yıkıldı, binlerce öğrenci yaşamını yitirdi.

2010 Haiti depremi: Haiti'de meydana gelen 7,0 büyüklüğündeki deprem, şiddeti çok yoğun olmamasına rağmen büyük yıkıma yol açtı. Haiti'nin bazı bölgelerinde yıkılan binaların oranı yüzde 90'ı bulurken 1,5 milyon insan evsiz kaldı. Ölü sayısı halen kesin olarak bilinmemekle birlikte depremde 200 bin ila 500 bin kişinin hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. Batı yarımkürenin en yoksul ülkesi sayılan Haiti'nin depreme yeterince hazırlıklı olmayışı yıkımın boyutunda etkili oldu.

2011 Japonya depremi: Japonya'nın Tōhoku bölgesi açıklarında denizde meydana gelen deprem, 1986'daki Çernobil faciası sonrasındaki en büyük nükleer faciaya yol açtı. 9,1 büyüklüğündeki deprem ve yol açtığı şiddetli tsunami, 22 binden fazla can kaybına neden oldu, 400 bin bina yıkıldı ya da tamamen tahrip oldu. Fukuşima nükleer santralinin 14 metrelik tsunami dalgalarının altında kalması santralde arızalara ve radyasyon sızıntısına neden oldu. Bölgede yaşayan 165 bini aşkın kişi radyasyon nedeniyle evlerinden tahliye edildi. Fukuşima faciası olarak anılan olay, dünyada pek çok devletin nükleer enerjiye bakışını değiştirdi.

2015 Nepal depremi: Nepal'in merkezindeki 7,8 büyüklüğündeki deprem 9 bin kişinin ölümüne yol açtı. Başkent Katmandu ve merkez üssü civarındaki bölgelerde büyük hasar meydana geldi.

AFP,DW/BK,HT