1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Tarih öğrenciliğinden maden işçiliğine uzanan ömür

17 Ekim 2022

Bartın'da üniversite kaydını dondurup maden işçiliği yapan 25 yaşındaki Remzi Özçelik, hayatını kaybeden 41 işçiden biri. Maddi zorluklar nedeniyle okulundan mezun olamamıştı.

https://p.dw.com/p/4IHqj
Remzi Özçelik 2019 yılından beri madende çalışıyordu
Remzi Özçelik 2019 yılından beri madende çalışıyorduFotoğraf: Privat

"Eşim de aynı bölümde, ikimiz de Remzi'yi çok severdik. Onun gibi sevdiğim öğrencilerle arabaya atlar, köy köy gezerdik. Güleryüzlü, efendi ve saygılıydı."

Bartın Üniversitesi Tarih Bölümü'nden Doç. Dr. Hasan Hüseyin Güneş, Amasra'daki maden ocağı kazasında hayatını kaybeden eski öğrencisi Remiz Özçelik'i böyle anlatıyor.

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi'nin 2021 verilerine göre geçen sene en az 2 bin 170 işçi çalışırken hayatını kaybetti. Ölen işçilerin yüzde 10'u, 18-27 yaş arasındaydı. DW Türkçe'nin aldığı bilgiye göre, Bartın'ın Amasra ilçesinde Türkiye Taşkömürü İşletmesi'ne ait maden ocağındaki grizu patlaması sonucu hayatını kaybeden 41 işçinin de çoğu, 30 yaşın altındaydı. Onlardan biri de 25 yaşındaki Remzi Özçelik'ti.

Bartın'ın Kozcağız Beldesi'ne bağlı 650 nüfuslu Mamak köyünden Remzi Özçelik, çok programlı liseden mezun olduktan sonra üniversite okuyup okumamak konusunda kararsız kalmıştı. Fakat sonra sınava girmeye karar verdi ve kazandı. Bartın ve civarında yaşayan gençlerin tercih ettiği gibi o da Bartın Üniversitesi'ni yazdı, Tarih bölümüne kaydoldu.

Özçelik'e Osmanlıca, Farsça ve Osmanlı Müesseseleri Tarihi dersleri veren Hasan Hüseyin Güneş, öğrencisinin üniversite yolculuğuna yaptığı tanıklığı DW Türkçe'ye anlattı.

Bartın Üniversitesi Tarih Bölümü'nden Doç. Dr. Hasan Hüseyin Güneş, öğrencisi Remzi Özçelik'le
Bartın Üniversitesi Tarih Bölümü'nden Doç. Dr. Hasan Hüseyin Güneş, öğrencisi Remzi Özçelik'le Fotoğraf: Privat

"Çok sevinmiştik, devlet işi sonuçta"

Remzi Özçelik, heyecanla girdiği üniversitede dersleri devam ederken bir gün İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı'nda çalışmak üzere demirci alınacağını öğrendi. Arkadaşı Soner Terzi, iş teklifinin iyi olduğunu, maddi sebeplerden dolayı Özçelik'in üniversite kaydını dondurup İstanbul'da çalışmaya gittiğini söylüyor:

"Pist yapımında demirci olarak çalıştı. Burada en ağır iş, demircilerin işidir. En ağır işte çalıştı."

Demircilik işi bitti, madencilik işi çıktı. Bartın'da 2019 yılının Şubat ayında maden ocağına işçi alınacağı haberi geldi. Başvuruya İstanbul'da havalimanında beraber çalıştığı Bartınlı arkadaşı Soner ile gittiler:

"Ben, iki ağabeyim ve Remzi yazıldık. 'Bize çıkmaz ama şansımızı deneyelim' dedik. Bizlere çıkmadı ama ona çıktı. Çok sevinmiştik. Devlet işi sonuçta."

Mamak Köyü Muhtarı Fatih Özdemir, maden işçiliğinin Bartınlı aileler için "gelenek" gibi olduğunu, başvuru açılır açılmaz gençlerin yazıldığını söylüyor. Üniversite hocası Hasan Hüseyin Güneş ise "İşe girmek zorunda kaldı. Üniversiteye gelen çocukların çoğu iş fırsatı buldu mu hemen başvuruyorlar" diyor.

"Madenci için daha iyi olacak inşallah"

Remzi Özçelik'in de üyesi olduğu Genel Maden İşçileri Sendikası'nda patlamadan bir hafta önce seçim vardı. Sendika seçimlerini, Özçelik'in de desteklediği grup kazandı. 7 Ekim günü yaşadığı mutluluğu, arkadaşı Soner'le paylaşmıştı. Yeni yönetimle beraber çalışma koşullarının iyileşeceğini umuyordu:

"Desteklediğimiz taraf kazandı. Sevincimiz onun içindi. Ben de en çok çalışma yapanlardan biriydim.Madenci için daha iyi olacak inşallah."

Remzi Özçelik,çevresinde güleryüzüyle anılıyor
Remzi Özçelik,çevresinde güleryüzüyle anılıyor Fotoğraf: Privat

Bartın Üniversitesi Tarih Bölümü öğrencisi, madende çalışmaya başladıktan bir yıl sonra ise evlendi, bir çocuk sahibi oldu. Doç. Dr. Güneş'in anlatımına göre, cenazesinde bir araya gelen üniversite arkadaşları, Remzi'ye "Niye madene gideceksin, ağır iş. Sabret biraz. Derslerini ver, sonra KPSS'ye girersin" dediklerini anlattılar birbirlerine. Genç maden işçisi, "Benim için endişelenmeyin" demişti onlara. Ailesi de maden işçisiydi. Amcaları Türkiye'de, dedesi Almanya'da 10 sene madende çalışmıştı. 

Çalışmaya başlayınca tüm derslerini verecek zamanı olmadı. Dolayısıyla üniversiteden mezun da olamadı. Köyünde yapılan cenaze törenine üniversiteden üç öğretim üyesi, devlet erkânından ise İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu ve AFAD Başkanı Yunus Sezer katıldı. 

Köy Muhtarı Fatih Özdemir'in de Özçelik'in hocası Hasan Hüseyin Güneş gibi, Remzi'nin sözü geçtiğinde aklına ilk gelen "güleryüz" oluyor. Bir de genç nüfusun maden işçiliğinden tıpkı aile büyükleri gibi kopamadıkları gerçeği. Muhtar Özdemir'in söylediği gibi:

"Zonguldak ve Amasra madenleri alımları ayrı yapılıyor. Amasra'ya hep gençler geliyor. Askerliğini bile yapmamış olanlar geliyor. Ölenlerin hepsi genç. Madenden besleniyoruz biz. Maden işçiliği, bizim alınyazımız…"

Burcu Karakaş, DW-Mitarbeiterin in Istanbul
Burcu Karakaş Çalışmaları insan hakları alanında yoğunlaşan İstanbul merkezli gazeteci.