1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git
Hukuk devleti ilkesiAvrupa

Osman Kavala davası: Türkiye AİHS'yi ihlal etti

Kayhan Karaca
11 Temmuz 2022

AİHM, Osman Kavala davasında Türkiye’nin "AİHM kararlarına ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmediği" gerekçesiyle AİHS’nin 46/1’inci maddesini ihlal ettiği hükmüne vardı.

https://p.dw.com/p/4DwqE
AİHM, Osman Kavala davasıyla ilgili kararını açıkladı
AİHM, Osman Kavala davasıyla ilgili kararını açıkladı Fotoğraf: Kerem Uzel/dpa/picture alliance

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Türkiye'de tutuklu iş insanı ve insan hakları aktivisti Osman Kavala kararıyla ilgili ihlal prosedürüne dair kararını açıkladı. AİHM, Türkiye'nin "AİHM kararlarına ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmediği" gerekçesiyle AİHS’nin 46/1’inci maddesini ihlal ettiği hükmüne vardı.

Söz konusu madde, Avrupa Konseyi bir devletin AİHM kararlarını yerine getirme yükümlülüğünü kapsıyor.

Mahkeme, yükümlülüğünü yerine getirmediği gerekçesiyle Türkiye'nin Kavala'ya 7 bin 500 euro mahkeme masrafı ödenmesi de kararlaştırdı.

Karar, 17 üyeli mahkeme heyetindeki 16 yargıcın onayıyla alındı. Heyet üyesi Türk yargıç ise karşı oy kullandı.

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, AİHM kararına rağmen iş insanı Osman Kavala'yı serbest bırakmayan Ankara'ya karşı 2 Şubat 2022'de resmen ihlal prosedürü başlatmıştı. İhlal prosedürü gereği olarak Kavala dosyası yeniden AİHM'ye gönderilmişti.

Ankara’dan AİHM kararına tepki 

Türkiye Dışişleri Bakanlığı’ndan da AİHM’nin kararına tepki geldi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tanju Bilgiç, "AİHM, konuyla ilgili olarak bugün açıkladığı kararla beklentilerimizi boşa çıkarmış ve Avrupa insan hakları sisteminin itibarının bir kez daha sorgulanmasına sebep olmuştur" dedi.

Açıklamasında Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesini taraflı davranmakla eleştiren Bilgiç, "Daha önce sergilediği tarafgir ve seçici yaklaşımı bir yana bırakarak sağduyuyla ve bazı çevrelerin siyasi gündem yaratma arayışlarına mahal vermeksizin hareket etmesini bekliyoruz" ifadelerini kullandı.

AİHM'nin kararı

AİHM, 10 Aralık 2019'ta açıkladığı kararında Osman Kavala'nın "siyasi nedenlerle" ve "insan hakları savunucularını susturmak" amacıyla tutuklandığı sonucuna vararak, Ankara'ya Kavala'nın "derhal serbest bırakılması" çağrısında bulunmuştu. AİHM'nin bu kararına Ankara'nın yaptığı itiraz kabul edilmemişti.

Frankreich | Europäischer Gerichtshof für Menschenrechte in Straßburg
Fotoğraf: picture-alliance/Bildagentur-online/Fischer

AİHM'nin kararlarının uygulanıp uygulanmadığını denetleyen Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Kavala'nın serbest bırakılmamış olması nedeniyle kararın yerine getirilmediği değerlendirmesi yapmış ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin "Kararların Bağlayıcılığı ve İnfazı"yla ilgili 46'ncı maddesinin verdiği yetki temelinde Ankara'nın bu madde ile ilgili yükümlüğünü yerine getirmemesini AİHM'ye taşıma kararı almıştı.

Anadolu Kültür Anonim Şirketi Yönetim Kurulu Başkanı Osman Kavala 1 Kasım 2017 tarihinden bu yana cezaevinde bulunuyor. İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi 25 Nisan'da görülen duruşmada, Osman Kavala'yı "hükümeti devirmeye teşebbüsten" suçlu bularak ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırmıştı.