1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Steinmeier'den Türkiye'ye 100. yıl ziyareti

20 Nisan 2024

Almanya Cumhurbaşkanı Steinmeier ve beraberindeki üst düzey heyet, Türk-Alman diplomatik ilişkilerinin 100 yaşını doldurması vesilesiyle Türkiye'de temaslarda bulunacak. Program İmamoğlu ile başlayıp Özel ile bitecek.

https://p.dw.com/p/4ez57
Erdoğan ve Steinmeier Türkiye, AB ve Almanya bayraklarının önünde
Steinmeier, Erdoğan'ı 17 Kasım 2023'te Berlin'deki Bellevue Sarayı'nda böyle ağırlamıştıFotoğraf: ODD ANDERSEN/AFP

Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier ve beraberindeki heyet, Türk-Alman diplomatik ilişkilerinin 100'üncü yılının dolması vesilesiyle Pazartesi-Çarşamba günleri arasında üç günlüğüne Türkiye'yi ziyaret edecek.

Ziyaretine İstanbul'dan başlayacak olan Steinmeier, daha sonra Gaziantep ve ardından Ankara'ya gidecek. Steinmeier, Ankara'da Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından ağırlanacak.

Ortadoğu'daki gerginliğin tırmandığı günlerde gerçekleşecek olan bu ziyarette, bölgede yaşanan gerilimle ilgili konuların da gündeme gelmesi bekleniyor.

Ziyaretin CHP'nin yerel seçim zaferinden üç hafta sonrasına denk gelmesinin de Steinmeier'in resmi programına yansıdığı görülüyor. Steinmeier ziyaretinin başlangıcında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ile, sonunda da CHP Genel Başkanı Özgür Özel ile görüşecek.

"Türk demokrasisi yaşıyor"

Başbakan Olaf Scholz'ün lideri olduğu Sosyal Demokrat Parti'ye (SPD) yakınlığıyla bilinen Friedrich Ebert Vakfı'nın Türkiye Büro Şefi Henrik Meyer, DW Türkçe'ye Steinmeier'in ziyareti ile ilgili yaptığı değerlendirmede, "Ziyaretin 31 Mart seçimlerinden kısa süre sonra gerçekleşmesi çok önemli. Görüşmelerin bir kısmını mutlaka Türk demokrasisinin durumu oluşturacak. Almanya'nın, seçim sonuçlarının iktidar tarafından kabul edilmesini memnuniyetle karşılaması da gündeme gelecektir" dedi.

İki kadın 31 Mart'ta Türk bayrağıyla İmamoğlu'nun zaferini kutluyor
CHP'nin 31 Mart seçimlerinde elde ettiği tarihi zafer, Steinmeier'in Türkiye ziyaretindeki programını şekillendirmişe benziyorFotoğraf: Tolga Ildun/ZUMA/IMAGO

Meyer, "Steinmeier'in ziyaretine İstanbul'dan başlayacak olması, hem bir siyasi bir mesaj hem de demokratik sürece saygının bir işareti olarak değerlendirilebilir. Nihayetinde Ekrem İmamoğlu büyük önem taşıyan İstanbul seçimini kazandı, Türkiye ve dünyaya şu mesajı gönderdi: Türk demokrasisi yaşıyor" görüşünü dile getirdi.

Duisburg-Essen Üniversitesi bünyesindeki Türkiye Çalışmaları ve Entegrasyon Araştırmaları Merkezi'nden (ZfTI) Yunus Ulusoy da muhalefetin elde ettiği zaferin Almanya'nın gözündeki önemine vurgu yaptı.

Ziyareti DW Türkçe için değerlendiren Ulusoy, "Türk demokrasisi, yerel seçimlerde ne kadar canlı olduğunu kanıtladı. Buna ek olarak AB, Türkiye ile ilişkilerin yeniden canlandırılmasını istiyor. Erdoğan yönetimindeki Türkiye'nin de, yaşanan ekonomik kriz ve dış politikadaki bazı zorluklar çerçevesinde, Alman-Türk ilişkilerinin işler biçimde sürmesinde çıkarı var" diye konuştu. Ulusoy sözlerini "Bu ziyaret yalnızca nostaljik hatıralarla ilgili olmaktan ziyade, aynı zamanda iki devletin ikili ilişkilerindeki somut çıkarlarının da görüşüleceği bir ziyaret" diye sürdürdü.

Üç kentte kapsamlı bir program

Steinmeier'in Türkiye'deki ilk durağı, binlerce Türk'ün Almanya'ya "konuk işçi" olarak gelmek üzere yola çıktığı Sirkeci Garı olacak. Steinmeier'i burada İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı İmamoğlu karşılayacak. İmamoğlu ile ikili bir görüşme gerçekleştirecek olan Steinmeier, garda bir konuşma da yapacak. Bunun ardından Türk-Alman göç deneyimi olan kişilerle görüşecek olan Cumhurbaşkanı, Türkiye'de faaliyet gösteren Alman şirketlerinin temsilcileriyle tekne gezisine katılacak ve gezide Türkiye ile Almanya arasındaki ekonomik ilişkileri görüşecek.

Ekrem İmamoğlu, Atatürk fotoğrafının önünde, 31 Mart seçim zaferinin ardından konuşma yapıyor
İmamoğlu'nun zaferi dünyanın bir çok yerinde olduğu gibi Almanya'da da ilgiyle takip edildiFotoğraf: OZAN KOSE/AFP

Salı gününe sivil toplum temsilcileriyle birlikte Türkiye'de hukuk devletinin durumu konusunda yapacakları bir görüşmeyle başlayacak olan Steinmeier, ardından DHL Express lojistik merkezini ziyaret edecek. İstanbul'daki programının ardından Salı günü öğlen saatlerinde Gaziantep'e uçarak yapımı Almanya tarafından desteklenen bir okulu ziyaret edecek.

23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı vesilesiyle düzenlenen bir etkinliğe de katılacak olan Steinmeier, Nurdağı'nda depremzedelerle bir araya gelecek. Salı akşamı Gaziantep'ten Ankara'ya uçacak olan Cumhurbaşkanı, Çarşamba sabahı Anıtkabir'i ziyaret ettikten sonra Ankara Üniversitesi'ne geçerek Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'ne bir ziyaret gerçekleştirecek.

İstanbul ve Gaziantep'ten sonra Erdoğan ağırlayacak

Bunun ardından Steinmeier, öğle saatlerinde Külliye'de Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından karşılanacak. Liderlerin bulunacağı ikili görüşmenin ardından bir basın toplantısı düzenlenecek.

Almanya ile Türkiye arasında düzenlenen en son üst düzey görüşme, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Kasım 2023'te Berlin'e yaptığı ziyarette gerçekleşmişti. Hamas-İsrail savaşının başlangıcından kısa süre sonra gerçekleşen ziyarette Erdoğan, Steinmeier ve Scholz ile bir araya gelmişti. Scholz ile Erdoğan'ın yaptığı ikili basın toplantısı gergin geçmiş, Erdoğan, akıllarda kalan "Bizim İsrail'e borcumuz yok" sözlerini sarf etmişti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Scholz, AB, Türkiye ve Almanya bayrakları önünde basın toplantısı düzenlerken
Erdoğan ile Scholz'ün Kasım'da gergin geçen basın toplantısından bir kare. Almanya'nın İsrail-Hamas savaşına ilişkin politikasını eleştiren Erdoğan, "Bizim İsrail'e borcumuz yok" demiştiFotoğraf: Bernd von Jutrczenka/dpa/picture alliance

Steinmeier'in öğleden sonra Ankara'dan Berlin'e geri dönmeden önce son durağı, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Özgür Özel ile yapacağı görüşme olacak. 

Ekonomi de gündemde

Türkiye'ye gidecek olan Alman heyetinde ekonomi ve kültür dünyasından da birçok üst düzey isim bulunuyor. Heyette yer alan isimler arasında Steinmeier'den sonra en üst düzey isim olarak göze çarpan Maliye Bakanı Christian Lindner'in Türk mevkidaşı Mehmet Şimşek ile bir görüşme gerçekleştirmesi planlanıyor.

Heyetteki hükümet temsilcileri arasında Dışişleri Bakanlığı Avrupa ve İklimden Sorumlu Devlet Bakanı Anna Lührmann, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı Niels Annen ve Maliye Bakanlığı Müsteşarı Heiko Thoms da yer alıyor.

Federal Alman Meclisi'nden (Bundestag) ise Meclis Başkan Yardımcısı Aydan Özoğuz, Hristiyan Birlik partileri (CDU/CSU) üyesi milletvekili Serap Güler ve Sosyal Demokrat Parti (SPD) Dış Politika Sözcüsü Nils Schmid heyette yer alacak.

Ayrıca Hannover Belediye Başkanı Belit Onay, yazar Dinçer Güçyeter, gastronom Arif Keleş, oyuncu Adnan Maral, insani tıbbi yardım kuruluşu humedica'dan Dr. Hansi Sobez ve DHL Express Almanya'nın yöneticisi Mustafa Tonguç da Türkiye'ye gidecekler arasında.

Aydan Özoğuz meclis kürsüsünde konuşma yaparken
Türkiye'ye gidecek heyette Federal Alman Meclisi Başkan Yardımcısı Aydan Özoğuz da yer alıyorFotoğraf: Britta Pedersen/dpa/picture alliance

"Türkiye'ye verilen önemin kanıtı"

Delegasyonda üst düzey isimlerin yer almasını değerlendiren Meyer, "Böylesine üst düzey bir delegasyonla gidiliyor oluşu, Almanya ve hükümetin Türkiye'ye büyük önem atfettiğinin kanıtı. Ortadoğu'daki savaş, göç akınları, küresel tedarik zincirleri, Ukrayna'daki savaş… Son yıllardaki gelişmeler Almanya'nın gözünde Türkiye'nin önemini giderek artırdı. Dolayısıyla Türkiye'yi aktif bir dış politikaya dahil etmek için ortada birçok neden var" diye konuştu. Meyer, Almanya'nın Türkiye ile hem dış politika hem de ekonomi alanında ilişkilerini geliştirmeyi hedeflediğini kaydetti.

Almanya-Türkiye ilişkileri uzmanı Ulusoy'a göre ise ziyaretin üç duraktan oluşacak olması, Türkiye ile Almanya arasındaki "çok boyutlu akraba ilişkilerini" teyit eder nitelikte. Ziyaretin "ikili ilişkilerde fırsatların ön planda olduğu bir zamanda gerçekleşeceğini" ifade eden Ulusoy, Steinmeier'in depremzedelerle bir araya gelecek olmasının, ikili ilişkilerdeki "dayanışma" boyutuna işaret ettiğini de sözlerine ekledi.

İkili ilişkiler, Osmanlı İmparatorluğu döneminde derinlik kazanmaya başlamıştı. Türkiye ile Almanya arasındaki diplomatik ilişkiler ise 3 Mart 1924 tarihinde imzalanan Dostluk Anlaşması ile resmiyet kazanmıştı.

Sembolik rolü var

Steinmeier'in 2017 yılından bu yana yürüttüğü Almanya Cumhurbaşkanı makamının sembolik bir rolü bulunuyor. Almanya'da federal ve eyalet düzeyinde görev yapan siyasetçilerin yanı sıra kültür ve spor gibi alanlardan isimlerin de oyuyla seçilen Cumhurbaşkanı, partiler üzeri bir role sahip. Söz konusu rolü üstlenmeden önce yıllarca SPD'de siyaset yapan Steinmeier, Cumhurbaşkanlığını devralmadan önce Dışişleri Bakanlığı görevini yürütmüştü.

Steinmeier'in Türkiye ziyaretine başlayacağı Pazartesi günü kendisinin kaleme aldığı "Wir", Türkçesiyle "Biz" kitabı piyasaya çıkıyor. Cumhurbaşkanı'nın 75 yılı geride bırakan Federal Almanya Cumhuriyeti'nin deneyimleri ve sorunlarına ilişkin görüşlerini paylaştığı kitap, Cumhurbaşkanlığı ofisinin resmi web sitesinden ücretsiz olarak indirilebilecek.

 

DW Türkçe'ye sansürsüz nasıl ulaşabilirim?

DW Mitarbeiter l Burak Ünveren, DW-Journalist
Burak Ünveren Türk dış politikası, Türkiye-Almanya ilişkileri konularında yazar, editör.
Elmas Topcu | Journalistin
Elmas Topcu Elmas Topcu, araştırmacı muhabir ve editör.@TopcuElmas