AİHM'den Barış Akademisyenleri kararı
21 Mart 2023
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Olağanüstü Hal dönemindeki Kanun Hükmünde Kararnameler (KHK) yoluyla pasaportlarına el konulan akademisyenler Alphan Telek, Edgar Şar ve Zeynep Kıvılcım'ın başvurularında kararını açıkladı.
Barış Akdemisyenlerinin "Bu Suça Ortak Olmayacağız" bildirisinde imzaları bulunan üç akademisyen, 15 Temmuz 2016'daki darbe girişimi sonrasında ilan edilen OHAL döneminde KHK'larla görevlerinden ihraç edilmişti. İki başvurucunun 2 yıl 8 ay, bir başvurucunun da 3 yıl 10 ay boyunca pasaportlarına el konmuştu.
Kararda, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin (AİHS) özel hayata saygı hakkıyla ilgili 8'inci maddesinin üç başvurucuya karşı da ihlal edildiği bildirildi. OHAL döneminde yürütmenin aldığı kararın keyfi olduğu ve hukukilik şartını yerine getirmediği kaydedildi.
İki başvurucuyla ilgili de ayrıca eğitim hakkının ihlali kararı verildi. Pasaportlarına el konduğu için yurt dışındaki üniversitelerde doktora çalışmalarını gerçekleştiremeyen iki başvurucuyla ilgili olarak, Sözleşme'nin 1'inci protokolünün 2'nci maddesinde düzenlenen eğitim hakkının ihlal edildiğine, 7 üyeden 6'sının oyuyla hükmedildi.
Mahkeme, Türkiye'yi Telek ve Şar'a 12'şer bin euro maddi ve manevi tazminat, Kıvılcım'a da 9.750 euro manevi tazminat ödemeye mahkum etti.
İnsan hakları hukukçusu avukat Benan Molu, AİHM'in Barış Akademisyenleri ile ilgili ilk ihlal kararını verdiğine işaret ederek OHAL KHK'larının kanun niteliği taşımadığına hükmedildiğini belirtti.
DW/BK,TY