آیا ترکیه می‌تواند طالبان را مهار کند؟
۱۴۰۰ تیر ۲۱, دوشنبه
پس از خروج تقریباً همه نیروهای غربی از افغانستان، حکومت این کشور کاملاً در برابر افراطگرایان طالبان تنها گذاشته شده است. اکنون حکومت افغانستان احتمالاً می تواند از ترکیه کمک نظامی دریافت کند.
طرح چنین یک موردی را رئیس جمهور اردوغان به جو بایدن همتای امریکایی اش در حاشیه اجلاس ناتو در بروکسل که ماه جون برگزار گردید، ارائه کرده است. براساس این طرح مرکز توجه این مأموریت ظاهراً میدان هوایی کابل است که قرار است توسط سربازان ترکیه محافظت گردد.
ینس استولتنبرک دبیرکل ناتو نیز در نشست سران این پیمان در بروکسل گفته است که ترکیه احتمالاً «نقش کلیدی» را در این ارتباط به عهده خواهد گرفت. همزمان تصمیم رسمی در این زمینه اتخاذ نشده است و مذاکرات انقره با واشنگتن در عقب درهای بسته جریان دارند.
مخالفت طالبان با باقی ماندن نیروهای ترکی
هدف کشورهای غربی این است که با ماموریت نیروهای ترکی در میدان هوایی کابل، امنیت حضور دیپلوماتیک در افغانستان تامین شود. اما بعد از شروع خروج نیروهای غربی، طالبان هوای به دست گرفتن قدرت را در سر می پرورانند و جنگجویان این گروه در نقاط مختلف افغانستان در حال پیشروی می باشند.
ناتو از مساعی ترکیه استقبال کرده و گفته است که این کشور با اکثریت مسلمان می تواند نقش میانجی را در افغانستان به عهده گیرد.
سهیل شاهین، عضو دفتر سیاسی طالبان در گفتگو با بی بی سی تصمیم ترکیه را رد کرده و گفته است که سربازان خارجی که پس از ماه سپتمبر در افغانستان باقی بمانند به عنوان «اشغالگر» تلقی خواهند شد: «تمام نیروهای خارجی به شمول قراردادی‌ها، شرکت های خصوصی، مشاروان و آموزگاران باید از این کشور خارج شوند.»
کارشناسان ترکی از ماموریت افغانستان هشدار می‌دهند
کارشناسان ترکی که دویچه وله با آنها گفتگو کردها ست، از تهدیدات شدید در صورت ماموریت ترکیه در کابل هشدار داده اند. الهان اوزگول، کارشناس روابط بین الملل در دانشگاه انقره گفته است که در مقابل ۶۰ هزار طالب، ظاهراً ۳۰۰ هزار نیروی امنیتی افغانستان قرار دارند که توسط ناتو ۲۰ سال آموزش نظامی دیده اند. این کارشناس ترکی می گوید: «با وجود این، بزرگ شهرهای افغانستان توسط طالبان تصرف می‌شوند. اردوی افغانستان که در روی کاغذ یک اردوی قوی است، در میدان جنگ چندان قابل توجه عمل نمی کند.» البته باید یادآور شد که برخلاف ارزیابی این کارشناس ترکی، طالبان تا حالا نتوانسته اند هیچ بزرگ شهری را در افغانستان تصرف کنند.
همچنان سیزین اونای، کارشناس روابط بین الملل در ترکیه نیز از این حرکت می کند که جلو پیشروی طالبان را نمی توان گرفت. به گفته اونای «سربازان خارجی در افغانستان از سوی طالبان فقط تحمل می‌شدند و به این خاطر دست حکومت ترکیه بسته است.»
فاروق لوغلو، سفیر بازنشسته ترکیه نیز تأکید می کند که در این اواخر طالبان اقتدار خود را گسترش داده اند: «اگر ترکیه تهدیدات طالبان را نادیده گیرد، عواقب خیلی وخیمی هم از وجه مالی و هم از نظر مورال خواهد داشت.»
اقدامی برای بهبود مناسبات با غرب؟
در سال های اخیر مناسبات ترکیه با شمار زیادی از کشورهای عضو ناتو مکدر شده است. حفاظت حریم هوایی ترکیه توسط سیستم دافع هوای روسی (اس ۴۰۰) با مخالفت شدید ایالات متحده مواجه گردید و ایالات متحده امریکا در واکنش به آن ترکیه را از برنامه بمب افگن های (اف ۳۵) خارج کرد. همچنان تصمیم حکومت ایالات متحده مبنی بر به رسمیت شناختن نسل کشی ارامنه توسط ترکیه عثمانی حین جنگ جهانی اول نیز روابط دو کشور را مکدر ساخته است.
کارشناسان از این حرکت می کنند که رئیس جمهور اردوغان در حال حاضر سعی دارد تا این ناملایمتی ها را هموار کرده و همچنان از تحریم ها عبور کند. به گفته الهان اوزگل، اکنون انقره برای خشنود ساختن شرکای غربی اش حتی آماده است تا چنین یک عملیات خطرناک را به عهده بگیرد. به گفته او انقره به غربی ها پیام می دهد که ترکیه حاضر است در قبال مسایل امنیتی بیشتر همکاری کند: «اردوغان تلاش دارد تا نشان دهد که به سمت کشورهای غربی تغییر جهت داده است.»
نویسنده: دانیل دریا بیلوت
برگردان:نادیه فضل