آیا بارورسازی ابرها می‌تواند مشکل خشکسالی را رفع کند؟
۱۴۰۱ شهریور ۳, پنجشنبه
چین در حال حاضر طولانی‌ترین موج گرما را تجربه می‌کند که طی دو ماه گذشته در ولایت سیچوان به طور منظم از ۴۰ درجه سانتیگراد فراتر رفته است. به دلیل گرمای شدید سطح آب یانگ تسه، طولانی‌ترین دریای آسیا را کاهش داده که باعث کمبود آب شده و به گفته وزارت منابع آب چین، «بر امنیت آب آشامیدنی مردم روستایی و حیوانات و رشد محصولات تأثیر منفی می‌گذارد.»
در واکنش به وضعیت بحرانی، دولت چین تلاش‌های را برای ایجاد بارندگی از طریق چیزی به نام «بارورسازی ابرها» آغاز کرده است.
بارورسازی ابرها چگونه کار می‌کند؟
ابرها زمانی تشکیل می‌شوند که هوای حاوی بخار آب به اتموسفیر بالا می‌رود، سرد می‌شود و ذرات یخی را تشکیل می‌دهد. هنگامی که به اندازه کافی از آن ذرات به هم می‌چسبند، یک ابر تشکیل می‌شود. در داخل ابر، ذرات یخی باهم ترکیب می‌شوند.
مرتبط:اتحادیه اروپا احتمالاً بدترین خشکسالی در ۵۰۰ سال اخیر را تجربه می‌کند
هنگامی که قطرات ترکیبی به اندازه کافی بزرگ و سنگین شدند، بسته به دما و سایر شرایط آب و هوایی، به عنوان باران، برف یا ژاله به زمین می‌افتند.
در عملیه بارورسازی ابرها، ذرات کوچک آیوداید نقره‌ای، که نمکی بلورین شبیه به ساختار یخ است، به ابرها اضافه می‌شود. این فرایند را می‌توان توسط هواپیما یا هواپیمای بدون سرنشین انجام داد و یا ذرات را می‌توان از زمین به هوا پرتاب کرد.
خوزه میگل ویناس از شرکت اسپیانیایی (Meterored) که وب‌سایت‌های هواشناسی را در چندین کشور به پیش می‌برد، به دویچه وله گفت که در این روش، بخار آب درون ابرها به اصطلاح «فریب» داده می‌شود تا در اطراف ذرات آیوداید نقره‌ای قطرات را شکل بدهد.
هنگامی که این قطرات به اندازه کافی سنگین می‌شوند – فرایندی که با افزودن آیوداید نقره‌ای تسریع می‌شود – به شکل بارش از ابرها می‌ریزند.
نحوه عملکرد این فرایند توضیح می‌دهد که چرا پیکنگ در حال حاضر در تلاش تولید ابر است. البته در جایی که قرار است از این طریق باران ایجاد شود، نیاز است که حداقل کمی ابر وجود داشته باشد و برخی از مناطق چین که به آب نیاز دارند، اکثراً پوشش ابری کافی ندارند تا از روش بارورسازی استفاده شود. انسان‌ها هنوز نمی‌توانند از هوای رقیق، ابرهای باران‌زا ایجاد کنند.
کدام کشورها ابرها را بارورسازی می‌کند؟ و چرا؟
اولین تلاش‌ها برای بارورسازی ابرها توسط دانشمندان امریکایی در آزمانشگاه تحقیقاتی جنرال الکتریک در دهه ۱۹۴۰ انجام شد. امروزه این روش در کشورهای مختلف دنیا مورد استتفاده قرار می‌گیرد. چین جدیدترین نمونه است و پکینگ قبلاً یک بار از این تکنیک برای ایجاد باران قبل از المپیک تابستانی ۲۰۰۸ استفاده کرده بود.
گفته می‌شود که روسیه همچنین از بارورسازی ابرها قبل از تعطیلات بزرگ استفاده می‌کند تا جشن‌های عمومی توسط باران خراب نشود. گزارش شده است که در سال ۲۰۱۶، روسیه ۸۶ میلیون روبل، معادل ۱.۴۳ میلیون دالر، برای اقدامات بارورسازی ابرها استفاده کرده بود تا پیش از جشن روز می باران ببارد، نه در روز جشن. در روز جشن هوای مسکو آفتابی بود.
امروزه از این روش بیشتر برای بارندگی در مناطقی که دچار خشکسالی هستند استفاده می‌شود. به غیر از چین، ایالات متحده نیز از بارورسازی ابرها استفاده کرده است. این کشور اخیراً در ایالت‌های غربی که به شدت تحت تأثیر خشکسالی قرار گرفته اند، مانند آیداهو و وایومینگ، از این روش استفاده کرده است.
اگر به گذشته نگاه کنیم، ایالات متحده از بارورسازی ابرها به عنوان یک سلاح در جنگ ویتنام استفاده کرد تا فصل باران‌های موسمی را طولانی‌تر کند، و به این ترتیب زنجیره تدارکات جبهه ویت کنگ را مختل کرد و با گل آلود کردن زمین با باران بیشتر، پیشرفت این جبهه را فلج کرد.
چرا بارورسازی ابرها بحث برانگیز است؟
دو مثال‌های ذکر شده در بالا نشان می‌دهد که این تکنولوژی توسعه یافته برای منافع عمومی، می‌تواند توسط افراد صاحب قدرت مورد سوء استفاده قرار گیرد. اما عوامل دیگری وجود دارد که برخی از کارشناسان را در مورد این روش مردد می‌کند.
یک استدلال این است: اگر برای مبارزه با خشکسالی ابرها را بر فراز منطقه خود بارور سازید، آن ابرها باران را به منطقه بعدی منتقل نمی‌کنند، جایی که ممکن است به باران بسیار بیشتر نیاز داشته باشد.
مرتبط: ایتالیا به دلیل خشکسالی مجبور به صرفه‌جویی آب می‌شود
دیوید کیت، استاد فیزیک کاربردی در دانشگاه هاروارد گفت که اگر در این روش برای یک جا باران ایجاد شود، باران طبیعی در مسیر اصلی‌اش کمتر می‌شود. او به دویچه وله گفت: «این امر ذاتاً برنده و بازنده می‌سازد.»
کارشناسان همچنین هشدار می‌دهند که کنترول آب و هوا می‌تواند بسیار مشکل باشد و نگران هستند که تمرکز را از اقدامات سنتی برای کمک در مقابله با تغییرات آب و هوایی منحرف سازد.
ویناس گفت: «مهندسی آب و هوا، از جمله بارورسازی ابرها در مقیاس بزرگ، آزمایش خطرناکی است که می‌تواند خارج از کنترول ما باشد و منجر به عواقب ناخواسته شود. اگر می‌خواهیم اثرات خشکسالی یا طوفان‌ها را کاهش دهیم، به ویژه در شرایط گرمایش جهانی فعلی، باید روی اقدامات سازگار سرمایه گذاری کنیم.»
کارلا بلایکر/ ح. س.